Digitale cultuur – 12 projecten geselecteerd

24 juli 2025

algemene indruk

Meerdere projecten gaan over identiteit en gemeenschap. Makers zetten digitale tools in om nieuwe vormen van zelfexpressie mogelijk te maken, maar ook om bestaande gemeenschappen te versterken of cultureel erfgoed levend te houden. Tijdens een residentieperiode bij The Grey Space in the Middle onderzoekt kunstenaar Lou Vives de constructie van queeridentiteit en hoe sociale platforms hierin een rol spelen (Open Space: Lou Vives), terwijl Stichting Totaal Moluks een AI-chatbot ontwikkelt (Bastori deng Ai) om Molukse cultuur te behouden en over te dragen aan nieuwe generaties. Ook BRL Music zet digitale tools in voor gemeenschapsvorming: het platform BUG Radio maakt radiomaken toegankelijk voor een breed publiek. Mensen kunnen radioshows maken over onderwerpen die hen bezighouden, livemuziek programmeren en zo een online gemeenschap vormen rond gedeelde interesses en verhalen.

Een ander thema dat naar voren komt uit de selectie is het spanningsveld tussen digitale en tastbare ervaringen. Jacco Gardner koppelt kunstmatige intelligentie aan vintage computers om onze kijk op AI te veranderen en de mysterieuze latent space waarin AI denkt, visueel te maken (Alterity). Tech Povera is de eerste solotentoonstelling in Nederland van Jenna Sutela, een Finse kunstenaar die met haar werk toont hoe duurzame technologie eruit kan zien. Onderdeel van de tentoonstelling bij Stroom Den Haag is de installatie Vermi Cell (2023), waarbij wormen krioelen door composthopen, terwijl een aardebatterij geluid genereert via blaasinstrumenten, aangedreven door het ontbindingsproces van organisch materiaal.

selectie

Bekijk hier de gehele selectie. Meer opvallende projecten uit deze ronde zijn:

Offworld Odyssey – Geert Nellen

Offworld Odyssey is een game die zich afspeelt in 2128. De aarde is bijna onleefbaar. De speler speelt als de 16-jarige Zeb of de 52-jarige Maja die op elkaar aangewezen zijn om op een ruimtemissie te gaan om een nieuwe leefbare planeet te vinden. De speler krijgt opties voor potentiële planeten, die allemaal unieke eigenschappen hebben: ze zijn heet, koud, hebben veel ijzer of water, hebben een beperkte levensduur, de tijd gaat sneller of langzamer, er is veel wind of juist veel zon. Door middel van ruimtelijke portalen kan de speler de specifieke eigenschappen van planeten met elkaar combineren, dat zal helpen bij het samenstellen van een nieuwe planeet. Onderweg komt de speler in spannende situaties terecht en zal slim moeten omgaan met de kansen die ontstaan. Het idee voor de game is ontstaan vanuit de wens om een avontuurlijke en verhalende game te ontwikkelen met een eigen identiteit, rijk aan innovatieve gameplay en verrassende interacties. Gamedesigner Geert Nellen wil met Offworld Odyssey spelers een enerverende ervaring bieden die aanzet tot reflectie over maatschappelijke problemen en inspireert om het goede te doen. Nellen werkt met de subsidie uit de regeling Digitale Cultuur aan een vertical slice. Deze speelbare demonstratie laat een representatief stukje van de uiteindelijke game-ervaring zien, waarmee hij uitgevers wil benaderen en overtuigen om de verdere ontwikkeling te financieren.

Prosodia - Nicoline van Harskamp

Met het project Prosodia bouwt Nicoline van Harskamp voort op een eerder onderzoeksproject, Voix Blanche, naar de prosodie (intonatie, toonhoogte, ritme, enz.) van AI-gegenereerde spraak. Prosodia is een theaterproductie waarin ontlichaamde personages, live gegenereerd door tekst-naar-spraak apparaten, samen met menselijke personages (drie actrices) reflecteren op de technologieën achter hun vaardigheden. Hun spraak evolueert naar muzikale vormen, die ondersteund worden door een traditionele snaarinstrumentalist. Doordat er gebruik wordt gemaakt van relatief eenvoudige technologieën - drie verschillende synthetische spraakgenererende systemen die elk zijn verbonden met een luidspreker - is opvoering mogelijk in zowel kleinere als grotere contexten. Tot nu toe zijn voorstellingen in Amsterdam, Athene en Berlijn gepland. Behalve een gescript performatief werk dat kan worden opgevoerd in het theater of als video getoond in een tentoonstelling, is Prosodia een tool die zal verschijnen op een speciale website. De tool laat gebruikers kennismaken met oude prosodische vormen. Het gaat om klank- en ritmepatronen die werden gebruikt in poëzie of gesproken taal om structuur en muzikaliteit te geven en die vandaag de dag grotendeels onopgemerkt blijven in zowel menselijke als synthetische spraak.

Love you long time - Dries Verhoeven

Love you long time is een video-installatie die de morele, emotionele en koloniale dimensie van cyberseks bevraagt. Door een visuele en inhoudelijke verkenning van het fenomeen onderzoekt Dries Verhoeven de omgang met intimiteit in het techno-kapitalisme, zowel vanuit het perspectief van de gebruiker als dat van de online sekswerkers, met wie wordt samengewerkt. Het werk manifesteert zich als een ouderwetse pornobioscoop, waar bezoekers plaatsnemen in cabines en 'pay per view'. Het project vergelijkt hoe adult content in de jaren '70 en '80 werd verspreid met de huidige wereld van cyberseks. Verhoeven werkt samen met twee Colombiaanse cybersekswerkers. Ze komen naar Nederland om in een tijdelijke pornobioscoop te zingen over de verschuiving van analoog (huid-op-huid) naar digitaal contact. Presentatie vindt plaats in Amsterdam en Utrecht, in iedere stad is de bioscoop een maand lang acht uur per dag open. Het doel is om bij de toeschouwer gedachten los te maken over seksbeleving en intimiteit nu, en in de nabije toekomst. Het werk wordt gerealiseerd in samenwerking met IMPAKT-festival Utrecht en IDFA Amsterdam. Voor ticketverkoop wordt samengewerkt met Frascati Amsterdam en Stadsschouwburg Utrecht.

cijfers

In lijn met de nieuwe werkwijze voor de beleidsperiode 2025-2028, werd er bij deze regeling gewerkt in twee fases. In de eerste fase zijn er 99 beknopte aanvragen ingediend. Een vooraf bepaald maximumaantal van vijftig aanvragen mocht worden aangevuld met een uitgewerkt projectplan, een begroting, planning en communicatieplan. Na een controle op formele criteria en volledigheid zijn er vervolgens 46 aanvragen voorgelegd aan de adviescommissie. Het beschikbare budget in deze ronde was €375.000. Omdat het totaal aangevraagde bedrag van de positief beoordeelde aanvragen hoger lag dan het beschikbare budget, is er geprioriteerd. Twaalf van de dertien positief beoordeelde projecten ontvangen subsidie.

vervolg

Het eerstvolgende subsidietijdvak, de derde en laatste van 2025, staat open vanaf 21 augustus, 15.00 uur CEST, tot 28 augustus 2025, 16.00 uur CEST. Wil je een aanvraag doen in deze ronde? Bekijk alvast de subsidiepagina van de regeling om je goed voor te bereiden.

Banner: Tech Povera - Stroom Den Haag