Architectuur – 18 projecten geselecteerd

algemene indruk

De binnengekomen voorstellen tonen een breed scala aan onderwerpen. Er zijn meerdere voorstellen binnengekomen die reflecteren op bestaande gebouwen of structuren, een bijzonder verleden tonen of belangrijke kennis uit onze geschiedenis opnieuw onder de aandacht brengen. Er wordt gekeken naar wat er al is, om met behulp van deze kennis of inzichten opnieuw na te denken over actuele problematiek. Ook zijn er projecten die juist op een analyserende en verzamelende, documenterende manier te werk gaan en zo werken aan een sterke en publiek toegankelijke kennisbodem over een bepaald onderwerp. De impact van klimaatverandering op de gebouwde omgeving en het Nederlandse landschap, een vaak terugkerend thema, wordt in verschillende projecten benaderd vanuit het niet-menselijk perspectief of bekeken in een breder kader, zoals bijvoorbeeld vanuit stedelijke veerkracht.

Opvallend is dat weer meer publieksprogramma’s hun weg vinden naar de regeling. Dergelijke activiteiten lagen gedurende de covidperiode nagenoeg stil, of waren slechts beperkt tot een klein of onzeker aandeel in een groter (onderzoeks)traject. Het Stimuleringsfonds benadrukt dat publiekprogramma’s van belang zijn voor het bespreekbaar maken van actuele onderwerpen met een breed publiek. Dit kan onder andere helpen om meer draagvlak te creëren voor het aanpakken van de grote transitieopgaven.

Diversiteit en inclusie, en daarmee het vergroten van meerstemmigheid in de architectuurdiscipline, blijft in veel aanvragen een onderbelicht aspect, ondanks dat dit een van de vijf beoordelingscriteria is. Projecten die hier wel aandacht voor hebben betrekken meerdere doelgroepen in het projectteam of in een klankbordgroep. Daarnaast wordt er bij enkele projecten vertrokken vanuit het idee om specifiek andere groepen te bereiken met de resultaten.

selectie

We lichten drie projecten uit die deze ronde opvielen. In de eerste twee projecten worden innovatieve technieken toegepast die ook bij mensen buiten de directe doelgroep voor nieuwe ervaringen en inzichten kunnen zorgen en bijdragen aan een breder begrip voor de ander. Het derde project is onderdeel van een reeks die bijdraagt aan het creëren van een sterke kennisbasis op een belangrijk onderwerp: het circulair en klimaatadaptief maken van steden.

Room #1 – Membrane Wall for projection – Aholl
Het Amsterdamse kunstenaarscollectief OtherAbilities doet onderzoek naar de inbedding van technologische hulpmiddelen in ruimtes waarin kunstwerken worden gepresenteerd en focust daarbij op de zintuigelijke vertaling van kunst om de werken voor een breder en zintuigelijk divers publiek toegankelijk te maken. Binnen het interdisciplinaire en internationale onderzoeksproject Sensory Translation in Art is vorig jaar een pilotstudie uitgevoerd. De uitkomsten van die pilot worden op uitnodiging van de Embassy of Inclusive Society, één van de ambassades op de Dutch Design Week dit jaar, verwerkt in Room Study #1 – Membrane Wall for projection; een modulair architectuur-/interieursysteem waarmee het geluid van videokunstwerken naar vibrotactiele ervaringen kan worden omgezet. Het werk wordt tijdens de Dutch Design Week in het Van Abbemuseum gepresenteerd en zal daarna ook nog worden getoond bij onder andere het IDFA, het Sencity Festival, de Movement Exposed gallery in Utrecht en bij Centre [3] – For Artistic + Social Practice in Ontario, Canada.

Trees of Delft – RADIUS
Trees of Delft is een veelzijdig project waarin kunstenaar Alice Ladenburg aan de hand van een filminstallatie, een informatiegids en diverse daaraan gerelateerde evenementen bij RADIUS – Centrum voor Hedendaagse Kunst en Ecologie in Delft – onderzoek doet naar parallellen tussen stedelijke en natuurlijke systemen. Haar werk is gericht op de functie en beleving van bomen in bosrijke en stedelijke omgevingen. In dit project wordt onderzocht of objectieve en subjectieve perspectieven van twintig Delftse bomen de individuele beleving van inwoners en bezoekers en hun begrip van de stad kunnen verrijken. Het project zal een breed publiek op interactieve wijze uitdagen om na te denken over een betere integratie van de natuurlijke wereld met het stadsleven. Daarnaast wordt het project ook ingezet om de mogelijkheden van Terrestrial Laser Scanning-technologie (TLS) te onderzoeken en daarbij verzamelde data breder te benutten. Zo brengt Ladenburg haar artistieke praktijk samen met de wereld van wetenschap, technologie, plantkunde en architectuurgeschiedenis.

The Flexible City – Solutions for a Circular and Resilient Europe – temp.architecture
Tom Bergevoet en Maarten van Tuijl van Temp.architecture doen voor een publicatie onderzoek naar manieren waarop bestaand stedelijk weefsel in Europa aangepast en flexibel kan worden gemaakt om steden zo circulair en klimaatadaptief mogelijk te maken. Ze constateren dat Europese steden door onder andere tegenstrijdige belangen, juridische belemmeringen, ongedekte kosten en technische uitdagingen worstelen met het nakomen van het Klimaatakkoord van Parijs. Toch merken ze op dat er langzaam steeds meer gerealiseerde voorbeelden van circulaire en klimaatadaptieve gebouwen, straten en wijken ontstaan. Dit onderzoek verzamelt, analyseert en beschrijft de meest geslaagde initiatieven waarmee een samenstelling van procesmatige, juridische, financiële en ruimtelijke instrumenten in woord en beeld toegankelijk wordt gemaakt. In samenwerking met lokale verslaggevers vergelijken de auteurs Europese steden en identificeren ze overeenkomsten en trends. Het onderzoek resulteert in een handboek voor iedereen die werkt aan de toekomst van de Europese stad: van bestuurders en beleidmakers tot ontwikkelaars, ontwerpers, bouwers en gebruikers. Binnen de reeks getiteld The Flexible City verschenen van dezelfde auteurs eerder twee boektitels: De Flexibele Stad, oplossingen voor Leegstand en Krimp (2014) en Sustainable Solutions for a Europe in Transition (2017). Dit onderzoek wordt ook onderdeel van deze reeks. Voor dit project wordt samengewerkt met onder andere de gemeente Amsterdam en het ministerie van BZK. Uitgeverij nai010 is betrokken voor het publiceren van het boek.

Bekijk hier de gehele selectie.

cijfers

Van de 30 in behandeling genomen subsidieverzoeken zijn er 18 gehonoreerd, waarvan 6 startsubsidies. Het honoreringspercentage komt daarmee op 60 procent. Omdat deze tweede ronde van 2022 een relatief kleine ronde was, hoefde het beschikbare budget niet volledig te worden aangesproken. Het resterende budget is aan de derde ronde Architectuur van 2022 toegevoegd. De sluitingsdatum van deze ronde is 18 augustus 2022. De vierde en laatste ronde van het jaar sluit op 13 oktober 2022.

Foto bovenaan: Naar een groene stad tussen Schiphol en Amsterdam, Nulmeting – Stichting Ideas on Paper