Online lancering Open Oproep Ruimte voor rechtvaardigheid

Nederland staat voor een grote verbouwing met enorme ruimtelijke gevolgen. Deze ‘wederombouw’, die noodzakelijk is vanwege grote opgaven als de energietransitie, de woonopgave, klimaatadaptie, de stikstofproblematiek, de vergrijzing en de toenemende (sociale) tweedeling, zal niet slagen als ze niet op een sociaal duurzame manier gestalte krijgt. Hoe kan de transformatie van Nederland ook worden ingezet als middel om de kwaliteit van leven voor íedereen te verbeteren?

Het doel van de Open Oproep Ruimte voor rechtvaardigheid is om vernieuwende strategieën voor rechtvaardigheid en inclusie te ontwikkelen, zodat de grote verbouwing van Nederland vanuit een bewust gedefinieerd rechtvaardigheidsperspectief kan plaatsvinden.

Tijdens de online bijeenkomst gaat Chris van Langen, programmaleider Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp, in gesprek met experts vanuit verschillende perspectieven om de thematiek van de Open Oproep Ruimte voor rechtvaardigheid te duiden en onderschrijven.
De volgende drie thema’s komen aan bod:

andere theorieën – de systeemwereld
Pinar Balat, Studio Pinar Balat – Livinglab Vrederust: Een zoektocht naar de rechtvaardige stad
Wetenschappelijk onderzoek naar rechtvaardigheid en inclusie leidt in veel gevallen tot abstracte resultaten en theoretische concepten. Omdat beleid er vaak op wordt gebaseerd, heeft een ontwerpmatige doorwerking meerwaarde. Zo kan ontwerpend onderzoek mogelijke toekomsten vanuit verschillende perspectieven op rechtvaardigheid inzichtelijk maken. Of kunnen theoretische concepten met behulp van het ontwerp worden vertaald in concrete handvatten, actieplannen, toolboxen, principes of handboeken. Het is belangrijk om binnen deze invalshoek specifiek te zijn over het rechtvaardigheidsperspectief in relatie tot het schaalniveau. Op welk schaalniveau is welke benadering van rechtvaardigheid en inclusie vruchtbaar? En om welke schaalniveaus gaat het daarbij eigenlijk: om de klassieke, bestuurlijke schaalniveaus van gemeente, provincie en rijk, of om de schaalniveaus die een directere invloed hebben op onze leefwereld, zoals de buurt, de regio en, toch ook, Europa?

andere praktijken – de leefwereld
Jurrian Arnold, Open Kaart – Een inclusief ontwerpproces op verschillende schaalniveaus
Om ongelijkheid en onrechtvaardigheid te bestrijden en de leefwereld te verbeteren, worden veel initiatieven gestart. Denk aan het woonprotest of de strijd tegen etnische of genderongelijkheid. De resultaten van succesvolle(re) initiatieven zijn betekenisvol op lokaal schaalniveau, maar hebben te vaak een beperkte impact. Een ontwerpmatige doorwerking kan dat veranderen. Bestaande kennis kan op die manier worden verdiept, maar ook worden verbreed naar bijvoorbeeld de beleidswereld. Bij de zoektocht naar ‘andere praktijken’ gaat het er vooral om een rechtvaardig en inclusief proces concreet te maken. Hoe kunnen we dit zo vormgeven dat een divers samengestelde groep burgers daadwerkelijk invloed kan uitoefenen op de inrichting van hun leefwereld? En hoe brengen we daarbinnen ook de niet-gehoorde stemmen tot spreken? Maar ook: op welk schaalniveau is welke vorm van rechtvaardigheid en inclusie het meest zinvol?

andere ruimten – de fysieke wereld
Zico Lopes, Spatial Codes – Bospolderplein Rotterdam
Rechtvaardigheid en inclusie worden beïnvloed door en hebben invloed op de ruimte waarin we leven. Voor ontwerpend onderzoek naar rechtvaardigheid en inclusie, dat start vanuit het ruimtelijk perspectief, is het belangrijk om die ruimtelijke omstandigheden en gevolgen in kaart te brengen. Leidt een begrip van rechtvaardigheid en inclusie dat op deze manier concreet is gemaakt tot (radicaal) ‘andere’ ruimtelijke plannen? En zijn hieruit breder toepasbare principes of regels af te leiden die een bruikbaar perspectief bieden op ‘ruimten voor rechtvaardigheid’ en het voorkomen van ‘ruimten van onrechtvaardigheid’? Ook binnen deze invalshoek is het belangrijk om specifiek te zijn over het rechtvaardigheidsperspectief in relatie tot het schaalniveau. Een proces, plan of project dat op het ene schaalniveau een zinvolle bijdrage lijkt te leveren aan rechtvaardigheid, kan op een ander schaalniveau namelijk juist leiden tot meer onrechtvaardigheid.

programma
De Open Oproep Ruimte voor rechtvaardigheid wordt op 25 mei van 10.00 – 11.30 uur gelanceerd tijdens een bijeenkomst in MS Teams. Het programma is als volgt:

9.45 - 10.00 digitale inloop
10.00 - 10.10 welkom en introductie open oproep door Chris van Langen, Programmaleider Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp
10.10 - 10.35 aftrap door Marthe Singelenberg, WomenMakeTheCity & HvA Centre of Expertise – Urban Governance and Social Innovation, o.a. ruimtelijke rechtvaardigheid
10.35 - 11.20 Chris van Langen bespreekt de drie thema's van de open oproep
11.20 – 11.30 praktische vragen en wrap-up