Vormgeving - 42 projecten geselecteerd| Stimuleringsfonds

In de eerste ronde Vormgeving van 2024 zijn 42 aanvragen geselecteerd. Tibor Bijl, coördinator Vormgeving, reflecteert op de ronde.

23 mei 2024

algemene indruk

Het valt op dat er deze ronde relatief veel voorstellen zijn binnengekomen voor artistiek onderzoek, startend uit de binnenwereld van de aanvrager. Vanuit een persoonlijke urgentie of observatie brengen deze projecten maatschappelijke uitdagingen in kaart, om vervolgens op zoek te gaan naar nieuwe perspectieven. Polarisatie is hierbij een veel voorkomend thema. Aanvragers reageren op de tegenstellingen in het politieke en maatschappelijke debat of willen ontwerp inzetten om (de sterke beelden over) polarisatie tegen te gaan. Daarnaast staan veel van de voorstellen in het teken van het vergroten van ons ecologisch bewustzijn: van het verkennen van de relatie tussen mens en natuur, waarbij nadrukkelijk ook niet-menselijke perspectieven een rol spelen, tot het onderzoeken van mogelijkheden om disciplines, ketens of materialen te verduurzamen.

Het delen van kennis en ervaringen blijft in veel van de projecten onderbelicht, terwijl juist dit cruciaal is om het brede ontwerpveld te versterken. In de projecten waar hier wel aandacht voor is, wordt duidelijk gereflecteerd op hoe het voorstel deel uitmaakt van een discours en op de verwachte bijdrage van het project aan het vakgebied.

selectie

Het beschikbare budget was niet toereikend om alle 48 positief beoordeelde aanvragen te honoreren. De adviescommissie heeft daarom moeten prioriteren. De procedure die hierbij is gehanteerd, staat omschreven in de Regeling Vormgeving. Enkele opvallende projecten uit de selectie van deze ronde zijn:

Het project Compost as superfood is een voortzetting van een eerder project van ontwerpbureau masharu studio (Dubbelbeeld) en komt voort uit diens interesse in de sociale, ecologische en wetenschappelijke relaties tussen de grond waarop we leven en het voedsel waarvan we leven. Het project onderzoekt hoe uit bodemgrond een product kan worden geproduceerd dat veilig kan worden geconsumeerd. Het project poogt hiermee de discussie te openen over de voedselveiligheid van eetbare natuur. Vragen die centraal staan zijn onder meer: hoe kweken we meer begrip voor de vele micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels, gisten, die bijdragen aan een gezond microbioom? En kan de creatie van een nieuwe bodemsoort, waarin diverse soorten organismen kunnen floreren, leiden tot een nieuw superfood?

Uncensor it is een onderzoeksproject van ontwerper Nienke Helder en ontwikkelaars Katia Khudzhankulova en Nastasia Zhivaeva naar de invloed van algoritmes op seksuele voorlichting en seksualiteit in het algemeen. Gezamenlijk werken ze aan een tool die bepaalde woorden vervangt door symbolen om zogeheten shadow bans van sociale platforms te omzeilen. Een shadow ban ontstaat bij het gebruik van visuele algoritmen om beelden van bijvoorbeeld tepels en seksspeeltjes, maar ook vocabulaire omtrent seks, te weren op deze platforms. Met de tool proberen Helder, Khudzhankulova en Zhivaeva hulp te bieden bij het maken en verspreiden van toegankelijke inhoud op sociale media ten behoeve van seksuele voorlichting. Het doel van het onderzoeksproject is om de rol en ethiek van technologie te bevragen door een tool te ontwerpen die censuur doorbreekt en bijdraagt aan een seksueel gezonde samenleving.

Het Suriname schrift is een onderzoek van grafisch ontwerper Thomas Bunt naar de mogelijkheden voor een fusie van het inheems Surinaams schrift Afaka en het Latijnse schrift. Het Afaka schrift staat op de lijst van Endangered Alphabets en volgens Bunt werkt het verdwijnen van het schrift in de hand dat de Nederlandse slavernijgeschiedenis wordt vergeten of zelfs genegeerd. Met de startsubsidie doet Bunt literatuuronderzoek naar de afkomst, geschiedenis en context van het Afaka schrift. Daarnaast worden Afaka tekens gedigitaliseerd en ontleed om de typografische overeenkomsten en kenmerken in kaart te brengen.

Methodologies of migration is een onderzoeksproject van Ishani Chatterjee naar immigratie in de context van Nederland, specifiek gericht op ‘hoogopgeleide migranten- kunstenaars en -ontwerpers’ die ervoor kiezen om als zelfstandige te werken. Elk jaar studeren honderden internationale studenten (studenten van buiten de EU en EER) af aan de kunstacademies in Nederland. Maar wat gebeurt er na hun afstuderen? Vertrekkend vanuit persoonlijke ervaringen belicht en nuanceert Chatterjee de uitdagingen die komen kijken bij de transitie die deze studenten doormaken in hun ontwikkeling naar zelfstandig maker. De startfase van het project bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder het verzamelen van data, het uitwisselen van verschillende perspectieven en interviews met onderzoekers, kunstenaars en onderwijs- en overheidsinstellingen die met deze thematiek te maken hebben.

Klik hier voor alle geselecteerde projecten in de Regeling Vormgeving in 2024.

cijfers

Van de 109 in behandeling genomen subsidieverzoeken zijn er 42 gehonoreerd. Het honoreringspercentage komt daarmee op 38,5 procent. Het beschikbare budget deze ronde was € 575.000.