Open Oproep Grounding the Cloud – 8 projecten geselecteerd

26 november 2026

algemene indruk

De oproep is uitgezet om praktijken te stimuleren die bijdragen aan een langzamere, zorgvuldige en meer bewuste omgang met digitale middelen, zoals regeneratieve werkwijzen, degrowth-principes, low-tech oplossingen en hergebruik van hardware. De belangstelling voor de oproep was groot en de commissie was erg onder de indruk van de kwaliteit van de aanvragen.

Projecten die gewaardeerd werden zijn artistiek sterk, maken een duidelijke vertaalslag naar handelingsperspectief en verankeren zich in relevante gemeenschappen. Veel van deze projecten zijn ingediend door makers en collectieven met aantoonbare expertise, die al langere tijd met deze thematiek werken. Zoals verwacht richten veel projecten zich op het ontwikkelen van workshops, toolkits en manuals om praktische kennis te delen. In het bijzonder waardeerde de commissie de sociale en community-based aanpakken en een sterke reflectie op duurzaamheid, inclusief het benoemen van eigen beperkingen of tegenstrijdigheden. Daarnaast werd er binnen meerdere voorstellen expliciet aandacht besteed aan het dekoloniaal perspectief. Ook scoorden projecten met een affectieve benadering goed, waarbij de ecologische gevolgen van digitale systemen voelbaar en voorstelbaar worden gemaakt.

Tegelijk constateerde de commissie dat sommige voorstellen zich beperken tot bewustwording, zonder duidelijk te maken hoe ze daadwerkelijk gedragsverandering teweegbrengen. Ook merkte de commissie op dat de werkwijze van enkele projecten in strijd leek met de oproep – bijvoorbeeld door niet te reflecteren op materiaalverbruik of vliegreizen.

De voorstellen zijn beoordeeld door een externe selectiecommissie bestaande uit Chris Julien, Klaas Kuitenbrouwer en Leanne Wijnsma.

selectie

Enkele opvallende projecten zijn:

Rooted Networks – People of Earth
Rooted Networks van People of Earth verkent hoe gedecentraliseerde draadloze netwerken ecologisch duurzame alternatieven kunnen bieden voor de extractieve cloud. Het project wordt uitgevoerd vanuit een Afrofuturistisch perspectief dat traditionele kennis verbindt met speculatieve visies op technologie, cultuur en overleven. In samenwerking met een ecodorp ontwikkelt People of Earth een werkend mesh-netwerk met gerecycled hardware en zonne-energie. Via workshops bouwen deelnemers hun eigen communicatieknooppunten. De kennis wordt open-source gedeeld. Het mesh-netwerk resulteert uiteindelijk in een interactieve kunstinstallatie, waarbij onzichtbare signalen waarneembaar worden gemaakt door gegevensstromen om te zetten in geluid en visuals.

B10di3$eLLM (BiodieseLLM) – Volksamt!
B10di3$eLLM van Volksamt! is een performatieve installatie die de materiële kosten van AI zichtbaar maakt door een traag LLM (Little Language Model) te creëren dat draait op een microcomputer, aangedreven door een DIY biodiesel-raffinaderij. Het project opereert als hypergelokaliseerde speculatieve fictie: wat als de enige resterende energiebron in Nederland het frituurvet van een snackbar zou zijn? Een performer probeert het dieselverslaafde AI-systeem draaiende te houden met de biodiesel, terwijl de chatbot zijn eigen carbonemissies meet en probeert een ramp te voorkomen voordat het zelf een netto vervuiler wordt. Het werk wordt gerealiseerd in samenwerking met kunstenaars Jan Zuiderveld en Ritsert Mans en met steun van Marc's Snackbar. De opgedane kennis wordt gedeeld in een workshop en het werk gepresenteerd bij V2_ Lab for Unstable Media.

Green Archiving: Imaginaries of Archival Futures – Valiz
Green Archiving: Imaginaries of Archival Futures wordt in samenwerking met Valiz samengesteld door Annet Dekker. In de publicatie en op de bijbehorende website worden noodzakelijke vragen over het toenemende gebruik van technologie in archiefpraktijken behandeld en alternatieven geboden. Door middel van essays, interviews en ontwerpspeculaties verkent Dekker samen met Valiz hoe archieven niet alleen middelen zijn om het verleden te bewaren, maar ook actieve krachten kunnen worden in het vormgeven van een ecologische en rechtvaardig verantwoorde toekomst. Het project combineert inzichten uit archiefstudies, ontwerpdisciplines, de kunsten, ecokritiek, feministische en dekoloniale theorieën, en vertaalt deze in concrete alternatieven voor bestaande institutionele modellen.

Verder omvat de selectie:

• Do Not Panic, Organise – Ola Bonati: Vorming van een beter georganiseerd netwerk voor artistiek onderzoek binnen de permacomputing-gemeenschap via een hybride driedaagse serie over hardwarehergebruik en community-organising.
• r00ts – AIxDesign: Ontwikkeling van een open-source hulpmiddel voor het traceren en visualiseren van de ecologische impact van persoonlijk internetgebruik.
• Recyclers van de Verbeelding – Luuk Schröder: Onderzoek naar het maken van analoge filmprojectoren uit e-waste-afvalstromen in samenwerking met WEEE Nederland, waarbij het maakproces op het recyclingcentrumterrein plaatsvindt.
• Tidal Computing – Mark IJzerman: Ontwikkeling van een getijdengedreven serverinstallatie die functioneert met natuurlijke cycli, waarbij de server als kunstmatig rif fungeert en gebruikers serverruimte verdienen door zorg voor het ecosysteem.
• prikbord.page – Vitrinekast: Online event-agenda ontworpen met, door en voor Rotterdamse culturele organisaties om gezamenlijk af te stappen van grote platforms.

cijfers

De Open Oproep Grounding the Cloud was geopend van 14 augustus 15.00 uur tot 25 september 16.00 uur 2025. Er zijn 60 aanvragen ingediend, waarvan 56 in behandeling zijn genomen na controle op formele criteria en volledigheid. Van de 32 positief beoordeelde aanvragen zijn er acht geselecteerd voor subsidie. Het totaal beschikbare budget was € 200.000. Omdat het totaal aangevraagde bedrag van de positief beoordeelde aanvragen hoger lag dan het beschikbare budget, is er geprioriteerd op basis van de eindscore. De acht hoogst scorende projecten krijgen subsidie.

Bekijk de gehele selectie in het toekenningenarchief.

vervolg

De Open Oproep Grounding the Cloud wordt in het najaar van 2026 voor de tweede keer uitgezet. Voor ondersteuning van projecten op het gebied van digitale cultuur kun je ook een aanvraag doen bij de Regeling Digitale cultuur.

Beeld bovenaan: Tidal Computing – Mark IJzerman