Open Oproep Resilient Communities / Inclusive Cities / Just Societies – 11 projecten geselecteerd

Met de Open Oproep Resilient Communities / Inclusive Cities / Just Societies wil het fonds de creatieve industrie in Nederland en die in landen op het Afrikaanse continent verbinden en gelijkwaardige benadering van globale uitdagingen, samenwerking en uitwisseling bevorderen. Ontwerpers, makers, architecten, collectieven, platforms en culturele organisaties gevestigd in Nederland werden gevraagd om, in samenwerking met een of meerdere buitenlandse partners in landen in Afrika, actuele thema’s en vraagstukken te agenderen die zich verhouden tot de stad, haar omgeving en de gemeenschappen die er leven.

algemene indruk
De geselecteerde projecten laten een grote diversiteit zien aan thema’s en onderwerpen. Ze geven inzicht in sociale, economische en ecologische dynamieken die binnen landen op het Afrikaanse continent spelen met betrekking tot de thematiek van de open oproep en brengen duidelijke analyses van de lokale context en (urgente) behoefte(n) vanuit verschillende gemeenschappen naar voren. De samenwerking tussen de projectpartners is in sommige gevallen nog pril. Maar in alle geselecteerde projecten worden de partners en lokale gemeenschappen betrokken in de ontwikkeling van het voorgestelde plan van aanpak en de activiteiten. Een bescheiden opstelling en culturele sensitiviteit van de Nederlandse partners ten opzichte van de lokale context werd belangrijk gevonden door de adviescommissie die de aanvragen beoordeelde.

selectie
De 11 geselecteerde projecten hebben verschillende doelen en zijn gericht op het versterken van lokale gemeenschappen in relatie tot de publieke ruimte, dan wel ten aanzien van sociale inclusie of in relatie tot de natuur en ecologische uitdagingen.

lokale gemeenschappen en de publieke ruimte
Het project Decoding the informal city van de Nederlandse ontwerp- en onderzoeksstudio AP+E en ontwerpplatform CLUSTER uit Egypte is gericht op het creëren van lokale interventies voor het publieke domein. Er zal worden samengewerkt met de gemeenschap in Ard al-Liwa, een van de grootste informele wijken in West-Caïro waar de straten te smal zijn voor hulpverleningsvoertuigen die zijn ontworpen voor straten in ‘geplande’ delen van de stad. Doel is het ontwikkelen van prototypen voor micro hulpvoertuigen die corresponderen met de specifieke ruimtelijk context van de wijk. Met IN-FORM-ALL werken Afaina de Jong (Nederland) en Tshegofatso Mako, Tapiwa Manase, Iyo Bisseck en Khensani Jurczok-de Klerk (Zuid-Afrika) aan een interactief gemeenschapsarchief dat de ruimtelijke kennis van counterpublics uit het central business district in Johannesburg zal verzamelen. Tegen de achtergrond van afwezige publieke voorzieningen en verdrongen door stedelijke ontwikkeling, bieden deze veerkrachtige systemen plaatselijke alternatieve economieën en plekken van ontmoeting die belangrijke ruimtelijke intelligentie bieden.

lokale gemeenschappen en sociale inclusie
Sociale inclusie staat op verschillende manieren centraal in een aantal geselecteerde projecten. Hoewel er in Ghana de laatste jaren een groeiende beweging is die zich hard maakt voor LGBTQ+-rechten, blijft discriminatie van LGBTQ+-individuen een groot probleem in het land. Met Accra Zine willen het Nederlandse Cookies, cultureel producent Abraham Tettey en kunstenaar Efia Serwah een platform in de vorm van een tijdschrift opzetten dat ruimte biedt aan artistieke expressie van de queergemeenschap in Accra. The Solar Craft Hub versterkt de positie van ambachtsvrouwen van de Tsonga-gemeenschap op het schiereiland Linga Linga in Mozambique. Voor dit project van Studio Pauline van Dongen, Bureau Ruimtekoers en Studio Pahla werken de vrouwen samen met andere ambachtslieden en ontwikkelen ze producten waarin hun ambacht van het weven van palmbladeren en zonnetechnologie samen komen.

Vrouwen staan ook centraal in het project Kalibu. Samen met lokale makers en gemeenschappen zullen de in Burundi geboren en in Nederland gevestigde jonge makers Ornella Gringo, Yves Saidi, Arantxa Catriona Oosterwolde en Arnold Arakaza in de Burundese stad Bujumbura een gemeenschapscentrum opzetten dat ruimte biedt aan vrouwen en meisjes om samen te komen en van elkaar te leren. In Regenerative Fashion Community Campus in Kenya van het Nederlandse Site Practice en de Keniaanse kledingproducent Labl staat een radicaal innovatieve manier van modeproductie centraal. De aanleiding voor het project ligt in het vervuilende karakter van de kledingindustrie en in het feit dat het overgrote deel, namelijk 85%, van de mensen die wereldwijd in deze industrie werken vrouw is. Het project Jossour program van het Nederlandse (A)WAKE, het Tunesische platform Shouka en het Marokkaanse leerplatform Undercurrents onderzoekt de kracht en het potentieel in de relatie tussen de ‘diaspora’ die zich ver begeeft van het land van oorsprong en de gemeenschappen die daar leven. The Shadow of the Moon is een project van het Marokkaanse LE 18 en QANAT, de Nederlandse Jeanne van Heeswijk en Ungovernable uit Zuid-Afrika en brengt praktijken van verzet en solidariteit in Marrakesh, Johannesburg en Rotterdam in kaart die in tijden van verandering, onzekerheid en crises zijn ontstaan.

lokale gemeenschappen en ecologische uitdagingen
Verschillende projecten zijn ook gericht op de omgang van lokale gemeenschappen met de bescherming van de natuur en de gevolgen van de klimaatcrisis. In Qursaya Island bestuderen Taller Architects, Olivier de Gruijter, Marwan Rasmy en Hatem S. Hamdy de strategie van de lokale gemeenschap om het Egyptische eiland waar zij leven te beschermen tegen verschillende externe dreigingen. Met Anthropocene Museum 10.0 willen Slow Research Lab (Nederland) en Cave_bureau (Kenia) een locatiespecifieke ontwerpinterventie ontwikkelen op Mount Suswa, een slapende vulkaan op 125 km ten westen van Nairobi. Doel van het project is de uitdagingen van klimaatverandering in de regio te verminderen met traditionele kennis en in samenwerking met Maasai-stamgemeenschappen. Het project Water Cycle Stories draait om de wateruitdagingen en wateronzekerheid waarmee kleine eilandgemeenschappen worden geconfronteerd als gevolg van massatoerisme en de klimaatcrisis. Projectpartners Suzanne Loen, Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEM), Immaterieel Erfgoed Bonaire (IEB) en Sarra Ben Youssef willen door traditionele off grid regenwateropvangsystemen en -praktijken te visualiseren, samen met eilandgemeenschappen in Djerba (Tunesië) en Bonaire (Caribisch Nederland) bijna vergeten watertradities onder de aandacht brengen en vastleggen.

Lees hier meer over de geselecteerde projecten.

beoordeling
De aanvragen zijn beoordeeld door adviseurs Ama van Dantzig, Arthur Steiner en Zico Lopes. Deze commissie heeft de ingediende voorstellen behandeld en beoordeeld binnen de kaders van de Regeling Open Oproep van het Stimuleringsfonds en op basis van de criteria uit de open oproep:
- relevantie van het gekozen onderwerp binnen de thematiek van de open oproep;
- het plan van aanpak;
- de opzet van de samenwerking.

cijfers
Voor de Open Oproep Resilient Communities / Inclusive Cities / Just Societies was een budget van € 300.000 beschikbaar. Uit de 47 beoordeelde aanvragen zijn 11 voorstellen geselecteerd. Het toekenningspercentage komt daarmee op 23%. De maximumbijdrage per voorstel bedroeg € 30.000. De beoordeling van de open oproep had de vorm van een tender: dit betekent dat binnen het beschikbare budget een aantal voorstellen boven de andere is verkozen. Alleen positief beoordeelde projecten worden ondersteund.

vervolg
Houd de website, nieuwsbrief of social mediakanalen van het Stimuleringsfonds in de gaten om op de hoogte te blijven van een eventueel vervolg van deze open oproep.

Foto bovenaan: Regenerative Fashion Community Campus in Kenya