Ruimte voor ontwerpkritiek, reflectie en debat – 4 projecten geselecteerd

Om vernieuwing en diversiteit binnen platforms voor ontwerpkritiek, reflectie en debat aan te moedigen, zette het Stimuleringsfonds voor Creatieve Industrie een open oproep uit. Uit de twaalf aanvragen die het fonds ontving, werden vier voorstellen geselecteerd omdat ze bijdragen aan de ontwikkeling van het bestaande discours. Het fonds heeft extra middelen beschikbaar gesteld om deze platforms te ondersteunen en de oproep in 2020 te herhalen vanuit de Deelregeling Activiteitenprogramma's.

13 januari 2020

selectie
De commissie, bestaande uit Juha van 't Zelfde, Kirsten Hannema, Sophie Krier en Toon Koehorst, selecteerde de voorstellen die voorlopen in het verkennen van andere werkvormen om verdieping en/of vernieuwing te bewerkstelligen en voorop gaan in het betrekken van nieuwe doelgroepen bij het bedrijven van ontwerpkritiek, reflectie en debat. Hierdoor vormen de geselecteerde voorstellen een waardevolle aanvulling op het bestaande discours.

De volgende partijen en voorstellen zijn geselecteerd:
A.ZINE, een nieuw perspectief op architectuur – Architectuurverhalen
Social Design Showdown – Afdeling Buitengewone Zaken
FA Situations: Situating Architectural Debate in the Real World – Stichting Failed Architecture Foundation
re: re: design – Stichting Designplatform Rotterdam

Door de keuze van onderwerpen en het toepassen van een andere tone of voice in het nieuwe online magazine A.ZINE maakt Architectuurverhalen een kritische reflectie op de discipline architectuur toegankelijk voor een breed publiek. Het voorstel van Afdeling Buitengewone Zaken onderstreept de noodzaak van kritische reflectie op de werkpraktijk van social design en gaat daarbij uit van reflection-on-action en een continue Community of Practice waarin sterke betrokkenheid van verschillende stakeholders (ontwerpers, opdrachtgevers én opleidingen) centraal staat. Stichting Failed Architecture Foundation onderzoekt met een reeks Situaties hoe embodied debate kan worden georganiseerd door een kritische benadering van scenografie, choreografie, en performatieve rituelen en oefeningen die het fysieke debat stimuleren. In haar voorstel bouwt Stichting Designplatform Rotterdam voort op haar beproefde format genaamd Schrijvende ontwerpers pakken het podium en zet tegelijkertijd in op verdieping door te investeren in schrijf-, presentatie- en discussiekwaliteit binnen het vakgebied.

Wat betreft de inhoudelijke uitgangspunten en thematiek merkt de commissie op dat de geselecteerde voorstellen zich onderscheiden door het alledaagse voorop te stellen in plaats van het uitzonderlijke ontwerp. Hierin ziet de commissie kansen voor het betrekken van nieuwe perspectieven en doelgroepen bij het ontwerpveld.

algemene indruk
De adviseurs signaleren op basis van de inzendingen aan de ene kant een toename van individuele en kleinschalige practice based ontwerpreflectie. De urgentie hierbij zit volgens de commissie niet zozeer in het signaleren van lacunes in de samenleving en ontwerpkritiek. Vooral de ontwikkeling van de beoefenaar zelf, die vanuit een eigen praktijk problemen en lacunes aankaart en/of zichtbaar maakt, is van belang. Van de andere kant zien de adviseurs ook een groeiend aanbod van breed opgezette platforms met verschillende reikwijdte en maatschappelijke urgentie. Deze platforms verbinden stakeholders met elkaar, ook over de grens. Daarbij experimenteren sommige met werkvormen terwijl andere de inhoudelijke verbreding of verdieping opzoeken. Volgens de adviseurs heeft het vakgebied baat bij deze diversiteit van aanpak en is het van belang om verschillende soorten platforms te ondersteunen. Deze diversiteit draagt bij aan de infrastructuur van het discours. Daarom vindt de commissie het jammer dat er niet meer veelzijdigere aanvragen zijn ingediend. Diversiteit op verschillende vlakken is volgens de adviseurs nog een blinde vlek voor vele organisaties, ondanks pogingen van meerdere platforms om dit te omarmen.

vervolg in 2020
Gezien de aanhoudende urgentie van het onderwerp zal het fonds de oproep in 2020 nogmaals uitschrijven. Houd onze nieuwsbrief en website in de gaten voor de updates.