Fresh Perspectives – 10 projecten geselecteerd

25 november 2025

algemene indruk

In de eerste fase van de Open Oproep Fresh Perspectives zijn tien projecten geselecteerd voor een ontwikkelbijdrage van € 10.000. Deze tien projecten komen ook in aanmerking voor een tweede subsidie van € 50.000 voor de doorontwikkeling van hun samenwerkingsproject.

De belangstelling voor de oproep was groot. De geselecteerde projecten beschrijven hun opgaven op verdiepende wijze, met aandacht voor actuele ontwikkelingen en verschillende perspectieven. Uit de samenwerkingen spreekt veel commitment en de commissie kijkt uit naar de uitkomsten van een aantal onverwachte projecten met verrassende benaderingen.

Een aanzienlijk aandeel van de projecten onderzoekt de rol van ontwerpers in zorg en welzijn. Daarnaast omvat de selectie vraagstukken rondom democratisering en sociale rechtvaardigheid, zoals het verbeteren van de relatie tussen burger en overheid en digitale geletterdheid. Ook thema's als duurzaamheid, cultuurbehoud en woonomgeving zijn vertegenwoordigd.

selectie

Enkele opvallende projecten zijn:

Legal Creatures: The Architecture of the Law – Carlijn Kingma
Carlijn Kingma onderzoekt de wet als een onzichtbare architectuur, in samenwerking met Thomas Bollen (Follow the Money). Autocratische leiders ondermijnen de onafhankelijkheid van de rechtspraak, terwijl private belangen juridische systemen gebruiken om klimaatverantwoordelijkheid te ontwijken. Met het project Legal Creatures wil Kingma deze structuren in kaart brengen door middel van cartografie. In de eerste fase werkt ze samen met wetenschappers om onzichtbare juridische machtsinstrumenten te identificeren. Daarnaast ontwikkelt ze een visuele taal met mensachtige 'legal creatures' om abstracte juridische structuren begrijpelijk te maken. De eerste fase levert een visueel raamwerk op met ontwerpprincipes en een proof-of-concept kaart, inclusief documentatie van metaforen en verhaallijnen. Ook wordt een gedetailleerd implementatieplan voor fase twee ontwikkeld.

Material Liberatory – Areej Ashhab
Palestijnse materiaalkennis verdwijnt in rap tempo. Met Material Liberatory wil Areej Ashhab deze kennis behouden en toegankelijk maken. Dit doet ze in samenwerking met RIWAQ Centre for Architectural Conservation in Palestina. Ze creëren een dynamisch archief, dat bibliotheek, laboratorium en onderwijsruimte combineert op meerdere locaties. Het doel is om kennisdeling, samenwerking en ecologisch herstel rondom materialen mogelijk te maken, en de dialoog tussen Palestijnse en Nederlandse ontwerpkennis te versterken. Door veldwerk, workshops en rondetafelgesprekken met ambachtslieden, erfgoedexperts en ontwerpers in Palestina en Nederland worden verschillende werkvormen onderzocht. Het eerste resultaat is een ontwerp voor een prototype van de Material Liberatory, een onderwijsprogramma gericht op materiaalkennis, een archief van samples en een gedetailleerd plan voor fase twee.

Threadquarters – Studio Katharina Spitz
In een digitaal landschap waarin memes en algoritmes polarisatie versterken, onderzoekt Studio Katharina Spitz (in samenwerking met Threads & Tits) met het project Threadquarters hoe collectieve maakprocessen kunnen bijdragen aan digitale geletterdheid en democratisch bewustzijn. Samen met onderzoekers en lokale instellingen wordt een mobiel textielatelier ingericht waarin deelnemers via textiel reageren op digitale content. De resultaten keren als interventies terug naar de online ruimte. In de eerste fase wordt het mobiele textielatelier ontworpen. Deelnemers leren digitale beeldtaal kritisch te bevragen door deze te vertalen naar textiel. Participatief ontwerp en artistiek onderzoek worden gecombineerd om een overdraagbare methode te ontwikkelen. Het resultaat is een getest prototype van het atelier, een uitgewerkte methode en nieuwe kennis over de rol van ambacht binnen kritisch, digitaal onderwijs. Het project vormt de basis voor een groter project waarin het atelier op meerdere plekken wordt ingezet en de uitkomsten online worden gedeeld.

Verder omvat de selectie:

• V.V. Vertrouwen Vooruit – SETUP: Ontwerpinterventie om de relatie tussen burger en overheid in kaart te brengen via onderzoek bij een amateurvoetbalclub, met als doel een nieuwe visie te creëren op de uitvoering van de Wet open overheid.
• Speelruimte – Laura Bolscher: Experiment met een speelsere dagindeling op woonzorgpark De Heygraeff door ontwikkeling van speelobjecten die het contact tussen mensen met en zonder beperking stimuleren.
• Health Oriented Design – BURA urbanism: Onderzoek samen met GGD en RIVM naar hoe gezondheid een stevigere plek kan krijgen in het ontwerpen van gemengde stedelijke gebieden.
• Karaktermoord op een eiland – Cleo de Brabander: Onderzoek naar de ruimtelijke, culturele en visuele kenmerken van Curaçao, met als doel ontwerpprincipes voor duurzame ontwikkeling die de unieke identiteit van het eiland beschermen.
• Over & Weer – Gortemaker Algra Feenstra: Methode die de stap maakt van co-creatie naar co-realisatie, gericht op het ontwikkelen van duurzame woonzorgomgevingen waar bewoners met verschillende zorgbehoeften samenleven.
• Anatomy of a Circular Bathroom – Studio ACTE: Praktisch experiment waarin bewoners, ontwerpers en aannemers samen werken aan circulaire badkamerrenovatie, met als resultaat een handboek met werkwijzen voor hergebruik en aanpasbaar ontwerp.
• Sculpting Our Food Service – Another Provision: Ontwikkeling van een nieuw format voor lokale dialoog over voedselvoorziening via co-designworkshops, te testen in de modelkantine Mensa in Rotterdam-Zuid.

Lees meer over alle projecten in het toekenningenarchief.

cijfers

Na een controle op formele criteria en volledigheid zijn er in totaal 52 aanvragen in behandeling genomen en voorgelegd aan de adviescommissie. Van de twintig positief beoordeelde aanvragen zijn de tien hoogst scorende projecten geselecteerd voor subsidie. Het totaal beschikbare budget voor de eerste fase was € 100.000.

vervolg

De tien geselecteerde projecten starten in december 2025 met de eerste fase van maximaal vijf maanden. In deze periode verkennen de ontwerpers en hun partners het beoogde thema verder, werken ze aan een prototype of proof of concept en stellen ze een projectplan, begroting en samenwerkingsovereenkomst op. Als het project succesvol is doorlopen, kan in 2026 een nieuwe aanvraag worden ingediend voor fase twee, gericht op de uitvoering van het project met een subsidie van € 50.000.

Beeld bovenaan: Speelruimte – Laura Bolscher