Anders werken aan stad, dorp en land – 12 projecten geselecteerd
4 april 2020
In reactie op de Open Oproep Anders werken aan stad, dorp en land #2 ontving het Stimuleringsfonds veertig voorstellen. De inzendingen zijn voorgelegd aan een onafhankelijke en divers samengestelde commissie bestaande uit Sanne Kistemaker van service designbureau Muzus, strateeg op het gebied van onder meer bewonersinitiatieven, wonen en zorg Jasper Klapwijk en Madelon Mooren, beleidsadviseur cultuur bij de gemeente Weert.
Met de ondersteuning van de twaalf projecten stimuleert het fonds diversiteit en inclusiviteit in de aanpak van ruimtelijke opgaven. De open oproep richt zich op de inzet van ontwerpkracht voor een meer gelijkwaardige samenwerking tussen lokale overheden, organisaties en bewoners. De werkwijze binnen de trajecten is sterk co-creatief.
selectie
De beoordeling van de voorstellen vond plaats op basis van de in de oproep gestelde criteria, waaronder de mate van gelijkwaardigheid van samenwerking tussen betrokkenen partijen en de mate van kennisdeling. De volgende twaalf voorstellen heeft zij positief beoordeeld:
- Haarlem, Haarlem Spoorzone Zuidwest – Lot de Haan design en research
- Eindhoven, Luid en Duidelijk – Centrum voor de Kunsten Eindhoven
- Groningen, Because the people make the city – City Central
- Alkmaar, De Nieuwe Energie – Het Nieuwe Warenhuis
- Breda, Co-creatie van het Seeligkwartier – Open Kaart
- Tiel, Stadsfabriek Tiel – Stichting Stadsfabriek Tiel
- Rotterdam, Anders Werken (LOVI) Cool Zuid – Bohlander
- Amsterdam, Wenkende Wieken – Laura Alvarez Architecture B.V.
- Emmen, Plastic Lab (Plastic opnieuw plastic) – DHEVAK
- Rotterdam, Buurtmakers West – Marlies Bielderman
- Zeist, Stadslab Zeist – Stichting KunstenHuis De Bilt-Zeist
- Tilburg, Waterlandschap Pauwels – H+N+S B.V.
algemene indruk
De adviescommissie is onder de indruk van de kwaliteit van de aanvragen. Veel van de voorstellen tonen een brede betrokkenheid van samenwerkingspartners en een sterke ambitie om gezamenlijk tot nieuwe gelijkwaardige samenwerkingsvormen te komen. Een hoog aantal voorstellen laat bovendien grote betrokkenheid van de gemeente zien. De voorstellen kenden een redelijke mate van regionale spreiding en stelden verschillende thematische doelstellingen centraal. Zeven van de geselecteerde projecten kwamen van gemeenten die in het najaar van 2019 het aan deze open oproep gekoppelde gelijknamige ontwikkeltraject doorliepen.
Opvallend was het verschil in fasering van de plannen. Onder de voorstellen bevinden zich startende nieuwe samenwerkingsverbanden, gericht op verkenning van nieuwe werkwijzen en de inzet van ontwerpkracht daarbij. Maar ook bestaande samenwerkingsverbanden of labs maakten onderdeel uit van de inzendingen. Zij richten zich op concrete onderzoeksvragen voor professionalisering en verduurzaming van werkwijzen. Andere bestaande samenwerkingsverbanden zullen de subsidie specifiek aanwenden voor co-creatieve activiteiten ter verdieping van bestaande reguliere ontwerpopdrachten en om hun netwerk te verbreden. De wijze waarop binnen de projecten invulling werd gegeven aan kennisdeling en reflectie, heeft tot slot bijzondere aandacht van de commissie gekregen om de mogelijke impact van de projecten op werkwijzen van gemeenten te beoordelen.
achtergrond
De Open Oproep Anders werken aan stad, dorp en land heeft als doelstelling het actief en gericht ontwikkelen van kennis en ervaring over het veranderend opdrachtgeverschap in de aanpak van maatschappelijk en ruimtelijke opgaven. Het maakt deel uit van het programma Innovatieve Vormen van Opdrachtgeverschap.
Binnen dit programma heeft het Stimuleringsfonds van 2014- 2017 vier open oproepen uitgeschreven gericht op de selectie en ondersteuning van stadslabs. In totaal zijn daarbij 51 labs ondersteund. Hierbinnen is in het afgelopen jaren veel kennis en ervaring opgedaan met nieuwe vormen van samenwerking en participatie. Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie heeft met het oog op de NOVI de opgedane kennis en ervaring binnen deze stadslabs gepubliceerd in het Stadslab Manifest: pionieren aan de grote maatschappelijke opgaven.
Ter voorbereiding op de open oproep startte het Stimuleringsfonds in 2019 het ontwikkeltraject Anders werken aan stad, dorp en land. Dit ontwikkeltraject bood de mogelijkheid voor gemeenten om onder begeleiding van ervaren stadmakers eerste stappen te nemen om het lokale netwerk uit te bouwen en samen met lokale partners én met ontwerpers te experimenteren met nieuwe participatieprocessen. In totaal gingen 25 gemeenten binnen het ontwikkeltraject aan de slag.
